Η επιστημονική κοινότητα είναι έντονα απασχολημένη με το θέμα της καταπολέμησης του καρκίνου και τους παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση του, εδώ και δεκαετίες. Στη μάχη αυτή, ερευνητές από όλο τον κόσμο εξετάζουν το ρόλο που παίζουν επιλογές του τρόπου ζωής και περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως το κάπνισμα και το στρες, τόσο στην εμφάνιση, όσο και στην εξάπλωση της νόσου. στρες και καρκίνος
Αν και μέχρι στιγμής, η φερόμενη ως επίδραση του στρες στην εμφάνιση της νόσου θεωρείται αμφιλεγόμενη, πλήθος γιατρών καρκινοπαθών έχουν παρατηρήσει ότι σοβαρά γεγονότα στις ζωές των ασθενών τους, όπως ένα διαζύγιο, ένας θάνατος ή ένα ψυχολογικό τραύμα, είχαν προηγηθεί της νόσου, αν και δεν υπάρχουν ακόμα επαρκή επιστημονικά στοιχεία και αποδείξεις που να επιβεβαιώνουν πλήρως τους ισχυρισμούς.
Παρόλα αυτά, το Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο του Ηνωμένου Βασιλείου (Cancer Research UK), δεν αποκλείει την συμβολή του στρες στον καρκίνο. Μάλιστα, καθηγήτρια από το Πανεπιστήμιο του Μπράιτον που μελετά την επίδραση των ορμονών του στρες στον καρκίνο (Melanie Flint) ισχυρίζεται ότι αν και δεν είναι απαραίτητα η άμεση αιτία εμφάνισης καρκίνου, το άγχος αποτελεί σημαντικό παράγοντα που συμβάλλει στην έναρξη και την εξάπλωση της νόσου.
Στρες και Καρκίνος – Τί δείχνουν οι έρευνες
Μελέτες που έχουν παρακολουθήσει ένα μεγάλο αριθμό ασθενών σε βάθος χρόνου, έχουν δείξει ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ άγχους και εμφάνισης καρκίνου. Για παράδειγμα, έρευνα που έγινε σε 10.000 γυναίκες στη Φιλανδία διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που είχαν βιώσει μια απώλεια αγαπημένου προσώπου τους, είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού μέσα στα 5 πρώτα χρόνια από το πένθος.
Επί πλέον, η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Reading, Nazanin Derakshan, αναφέρει ότι ένας αυξανόμενος αριθμός μελετών αποδεικνύει ότι η κατάθλιψη και το άγχος αυξάνουν τον κίνδυνο θνησιμότητας και υποτροπής του καρκίνου του μαστού.
Μια άλλη μελέτη απέδειξε ότι το εργασιακό άγχος φαίνεται να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη σε άντρες κάτω των 65 χρονών, αν και η συσχέτιση ήταν πιο ασθενής, σε σχέση με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού στις γυναίκες.
Επίσης, ερευνητές που ανάλυσαν δεδομένα από μια βάση δεδομένων που περιείχε πληροφορίες από 18 γκρουπ ατόμων (τουλάχιστον 300.000 συμμετέχοντες) σε Αμερική, Νορβηγία, Καναδά και Ολλανδία, βρήκαν ότι το στρες αύξανε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα κατά 6%.
Άλλες μελέτες, παρόλα αυτά, δεν έχουν ακόμα καταφέρει να αποδείξουν κάποια σύνδεση μεταξύ στρες και καρκίνου. Αυτό συμβαίνει επειδή το άγχος συχνά μας ωθεί σε συμπεριφορές που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, όπως η ανθυγιεινή διατροφή, η καθιστική ζωή, το κάπνισμα και η υπερκατανάλωση αλκοόλ, οπότε είναι δύσκολο να ξεχωρίσουν οι ερευνητές τους αιτιολογικούς παράγοντες, εξηγεί ο διευθυντής του Κέντρου για την Εξέλιξη και τον Καρκίνο στο Ινστιτούτο Ερευνών για τον Καρκίνο.
Στρες και Καρκίνος – Η επίδραση του άγχους στο ανοσοποιητικό
Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι το στρες, ειδικά το χρόνιο, προκαλεί πλειάδα προβλημάτων στον οργανισμό, εξαιτίας της απελευθέρωσης της “ορμόνης του στρες” (της κορτιζόλης). Με δεδομένο ότι κάθε κύτταρο στο ανθρώπινο σώμα έχει υποδοχείς που συνδέονται με την κορτιζόλη, γίνεται αμέσως ξεκάθαρο ότι η ύπαρξη της προκαλεί μεγάλες “αναταραχές” στην ομαλή και καλή λειτουργία των οργάνων και του οργανισμού γενικότερα, συμπεριλαμβανομένης και της φλεγμονής.
Να σημειωθεί επίσης ότι ο συνδυασμός παραγωγής κορτιζόλης (ιδιαίτερα αν γίνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα – αν διανύουμε, δηλαδή παρατεταμένες περιόδους άγχους) και στρες καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Αν αυτό δεν είναι αρκετό, να αναφέρουμε ότι η κορτιζόλη δρα σαν το “Δούρειο Ίππο” των καρκινικών κυττάρων, αφού τα βοηθάει να αποφύγουν την άμυνα του ανοσοποιητικού και να εξαπλωθούν από την αρχική τους εστία σε άλλες περιοχές του οργανισμού, όπως το ήπαρ και ο εγκέφαλος, κάτι που κάνει την αντιμετώπιση του καρκίνου μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση.
Επιπλέον, το άγχος μπορεί να αυξήσει (με έμμεσο τρόπο) τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, αυξάνοντας την ευαλωτότητα του οργανισμού σε ιούς όπως ο HPV (Ιός των Ανθρώπινων Θηλωμάτων), ο οποίος συνδέεται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Σε έρευνες με ισχυρότερα στοιχεία, έχει εξίσου φανεί ότι το άγχος παίζει ρόλο στην εξάπλωση του καρκίνου σε νοσούντες ασθενείς.
Αντιμετώπιση και ανάγκη για περαιτέρω στοιχεία
Στο εγγύς μέλλον, πιθανολογείται ότι η σχέση μεταξύ καρκίνου και στρες θα επαληθευτεί με περισσότερα επιστημονικά δεδομένα και στοιχεία. Στο μεταξύ, άτομα που ήδη αντιμετωπίζουν κάποιον καρκίνο, θα πρέπει να λαμβάνουν κάποια βοήθεια έτσι ώστε να μάθουν να διαχειρίζονται το άγχος τους και να κρατάνε τα επίπεδα στρες χαμηλά.
Το ίδιο ισχύει και για όσους έχουν κάποια γενετική μετάλλαξη που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, όπως οι μεταλλάξεις BRCA2 και BRCA1. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω φαρμακευτικής αγωγής, συμβουλευτικής, υιοθέτησης υγιεινών συνθηκών και/ή άσκηση, πάντα σύμφωνα με τις υποδείξεις του γιατρού τους.
