Η πρόπολη ή αλλιώς “κόλλα της κυψέλης” είναι ένα προϊόν που παράγεται από τις ακούραστες μέλισσες και έχει μια κολλώδη σύσταση. Ουσιαστικά, είναι ένα “πάντρεμα” κεριού, γύρης, διάφορων ενζύμων και των ρητινωδών εκκρίσεων από τους φλοιούς των φυτών που επισκέπτονται οι μέλισσες.
Το αποτέλεσμα συχνά παρομοιάζεται με “υγρό χρυσό” και είναι για πολλούς ένα φυσικό ελιξίριο καλοζωίας. Για τις αγαπημένες μέλισσες, είναι το υλικό που χρησιμοποιούν για να διατηρήσουν το εσωτερικό της κυψέλης τους καθαρό – τόσο καθαρό ώστε να μικρά που γεννιούνται να μην αντιμετωπίσουν κάποιο κίνδυνο στην υγεία τους.
Η χρήση της πρόπολης
Η χρήση της πρόπολης σαν φάρμακο πάει πίσω χιλιάδες χρόνια. Οι αρχαίοι Έλληνες τη χρησιμοποιούσαν για να θεραπεύσουν αποστήματα και δερματικές παθήσεις. Οι Ασσύριοι την τοποθετούσαν επάνω σε πληγές και όγκους για να καταπολεμήσουν κάποια φλεγμονή και να επιταχύνουν την διαδικασία της ίασης. Για τους Αιγύπτιους ήταν απαραίτητο συστατικό για την μουμιοποίηση.
Η δυσκολία με την πρόπολη
Η σύσταση της πρόπολης μπορεί να διαφέρει, ανάλογα με την τοποθεσία στην οποία βρίσκεται το μελίσσι και το είδος των δέντρων και λουλουδιών που υπάρχουν τριγύρω. Για παράδειγμα, πρόπολη από την Ευρώπη δεν έχει την ίδια χημική σύσταση με την πρόπολη που θα βρούμε στη Βραζιλία.
Αυτή ακριβώς η ιδιαιτερότητα της πρόπολης, κάνει το έργο των ερευνητών λίγο πιο δύσκολο, αφού δεν είναι εύκολο να φτάσουν σε μια γενικά αποδεκτή άποψη/παραδοχή, σχετικά με τα οφέλη της πρόπολης στην υγεία μας.
Τα θαυματουργά συστατικά της πρόπολης
Οι μέχρι τώρα μελέτες έχουν δείξει ότι η πρόπολη έχει περισσότερα από 500 συστατικά, με την πλειοψηφία τους να είναι ένας τύπος πολυφαινόλων (ισχυρά αντιοξειδωτικά που καταπολεμούν ασθένειες και καταστροφές στον οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες), που ονομάζονται φλαβονοειδή.
Τα φλαβονοειδή, θα τα βρούμε επίσης στα φρούτα, το πράσινο τσάι, τα λαχανικά και το κόκκινο κρασί. Μεταξύ άλλων, η πρόπολη έχει:
-
Βιταμίνες Α, C και Ε
-
Μαγνήσιο
-
Κάλιο
-
Αμινοξέα
Πρόπολη: Που μπορεί να βοηθήσει
Σύμφωνα με έρευνες και μελέτες, η πρόπολη έχει αντιβακτηριδιακή, αντιμικροβιακή, αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης δράση. Αυτό, μεταφράζεται στα παρακάτω οφέλη:
Αντιμετώπιση πληγών
Χάρη σε ένα συγκεκριμένο συστατικό της πρόπολης, την πινοσεμπρίνη (ένα φλαβονοειδές που δρα σαν αντιμυκητιακό), η πρόπολη είναι ιδανική λύση για να “κλείσουν” πληγές, όπως τα εγκαύματα και τα διαβητικά έλκη.
Αυτό ενισχύεται ακόμα περισσότερο με μια μελέτη του 2019, με βάση την οποία ωθείται η παραγωγή κολλαγόνου στο δέρμα, το οποίο αργότερα συμβάλλει στην ίαση. Για τον ίδιο λόγο, η πρόπολη θεωρείται ένα άριστο συστατικό για την αντιμετώπιση κάποιων δερματικών παθήσεων, όπως τα σημάδια ακμής (αλλά και γενικά στην αντιμετώπιση της ακμής).
Επιχείλιο έρπη και έρπη των γεννητικών οργάνων
Αλοιφές και σκευάσματα που περιέχουν τουλάχιστον 3% πρόπολη μπορούν να επιταχύνουν το χρόνο που χρειάζεται για να γιατρευτεί ένας έρπητας, ενώ παράλληλα να μειώσει τα συμπτώματα του. Μια έρευνα έχει δείξει ότι όταν εφαρμόζεται πρόπολη τοπικά τρεις φορές την ημέρα, ο επιχείλιος έρπητας γιατρεύεται γρηγορότερα από ότι αν δεν ακολουθηθεί κάποια θεραπεία.
Μάλιστα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η κρέμα πρόπολης όχι μόνο μειώνει τον ιό του έρπητα στον οργανισμό ενός ατόμου, αλλά προστατεύει το σώμα από μελλοντικά ξεσπάσματα.
Στοματική υγεία
Η χρήση της πρόπολης μπορεί να αντιμετωπίσει μολύνσεις στην στοματική κοιλότητα και το λαιμό, όπως επίσης και χαλασμένα δόντια. Σύμφωνα με τη μελέτη που το υποστηρίζει αυτό, η αντιβακτηριδιακή και αντιφλεγμονώδης δράση της πρόπολης παίζουν δυνητικά ένα σημαντικό ρόλο στην συνολική στοματική υγεία.
Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι η χρήση πρόπολης μειώνει τον σχηματισμό οδοντικής πλάκας και αποτρέπει τον σχηματισμό βακτηριδίων σε άτομα με περιοδοντίτιδα (φλεγμονή των ούλων που δημιουργείται όταν βακτήρια αναπτύσσονται μεταξύ των δοντιών και των ούλων, προκαλώντας άσχημη αναπνοή, ευαισθησία στα δόντια και πρήξιμο στα ούλα).
Η περιοδοντίτιδα προσβάλλει κυρίως άτομα με διαβήτη, φτωχή στοματική υγιεινή και χαλασμένα δόντια. Τέλος, η στοματικά διαλύματα που περιέχουν πρόπολη βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της οδοντικής πλάκας,όπως ούλα που αιμορραγούν και πονάνε.
Καρκίνος
Μια μελέτη του 2021 υποστηρίζει ότι η πρόπολη μπορεί να βοηθήσει στην θεραπεία από συγκεκριμένους καρκίνους, όπως αυτός του μαστού, του πνεύμονα και άλλους. Αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι η πρόπολη έχει φανεί να μπορεί να:
-
αποτρέπει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων
-
μειώνει την πιθανότητα να μετατραπούν τα απλά κύτταρα σε καρκινικά
-
μπλοκάρει την επικοινωνία μεταξύ των καρκινικών κυττάρων
-
μειώνει τις παρενέργειες από συγκεκριμένες θεραπείες για τον καρκίνο, όπως την ακτινοβολία και την χημειοθεραπεία
-
χρησιμοποιηθεί σαν επικουρική θεραπεία για τον καρκίνο
Χρόνιες παθήσεις
Κάποια από τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες της πρόπολης μπορεί να έχουν οφέλη στο καρδιαγγειακό και νευρολογικό μας σύστημα, ενώ πιθανόν να μπορεί να ενεργήσει και ενάντια στον διαβήτη Τύπου 2 (τα φλοβονοειδή πιστεύεται ότι βοηθούν στον έλεγχο της ποσότητας ινσουλίνης που παράγεται από τον οργανισμό).
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2019, οι τροφές που είναι πλούσιες σε πολυφαινόλες (όπως η πρόπολη) μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφράγματος, καρδιοπάθειας και υψηλής χοληστερόλης.
Η ίδια μελέτη επίσης έφτασε στο συμπέρασμα ότι η πρόπολη έχει δράση που προστατεύει το νευρικό σύστημα από ασθένειες όπως η άνοια, το Πάρκινσον και η σκλήρυνση κατά πλάκας, αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα στο συγκεκριμένο θέμα πριν βγουν οριστικά αποτελέσματα.
Αντενδείξεις
Πριν ξεκινήσετε να χρησιμοποιείται πρόπολη, καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πρώτα, έτσι ώστε να λάβετε τις σωστές οδηγίες χρήσης με βάση την δική σας περίπτωση και το δικό σας ιατρικό ιστορικό.
Μπορεί να χρειαστεί να κάνετε ένα τεστ για να επιβεβαιώσετε ότι δεν είστε αλλεργικός στο συγκεκριμένο συστατικό. Αν και γενικά η πρόπολη θεωρείται ασφαλής στην χρήση σε χαμηλές δόσεις (περίπου 400mg καθημερινά για ενήλικες και το μισό για παιδιά), θα πρέπει να ζητήσετε την γνώμη του γιατρού σας αν:
-
είστε έγκυος
-
θηλάζετε (πιθανόν να σας συστηθεί να λαμβάνετε χαμηλότερη δόση)
-
είστε αλλεργικός στις μέλισσες
-
λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή με αντιπηκτικά ή φάρμακα για την καρδιά (η πρόπολη μπορεί να καθυστερήσει τη δράση των φαρμάκων)
-
κάνετε χρήση φυτικών συμπληρωμάτων για την πήξη του αίματος, όπως το τζίντζερ, το σκόρδο και το ginkgo biloba (η πρόπολη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας)
Πάντα να ακολουθείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή/παραγωγού και να λαμβάνετε την συνιστώμενη δόση που σας έχει συστήσει ο γιατρός σας. Η λήψη υψηλών δόσεων πρόπολης μπορεί να μην είναι ασφαλής, ειδικά αν λαμβάνετε και άλλες θεραπείες. Παρόλα αυτά, η πρόπολη θεωρείται πολύ καλά ανεκτή από τον ανθρώπινο οργανισμό και δεν έχουν καταγραφεί περιπτώσεις τοξικότητας.
Τελικές σκέψεις
Με τη σωστή επεξεργασία, η πρόπολη μπορεί να αποδειχθεί ένας πολύτιμος θησαυρός για τον οργανισμό, που θα δράσει ενάντια στους μύκητες, τους ιούς και τα παθογόνα βακτήρια, θα ενισχύσει την φυσική άμυνα του οργανισμού, θωρακίζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα, θα χαρίσει αντιφλεγμονώδη δράση, θα προάγει την κυτταρική αναγέννηση και θα περιορίσει την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών στο στόμα και το λαιμό.
Επίσης, είναι μια εξαιρετική επιλογή αν επιθυμείτε μια έξτρα προστασία από την εποχική γρίπη και από λοιμώξεις του γαστρεντερικού, ενώ η πιθανές αντικαρκινικές της ιδιότητες, κάνουν την πρόπολη ένα “πολυεργαλείο” που δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι, αρκεί να χρησιμοποιείται με σύνεση και μέτρο, πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας.
